0G's Data Availability Layer [ฉบับแปล ภาษาไทย]

บทความต้นฉบับ:

https://0g.ai/blog/0g-s-data-availability-layer

ลองจินตนาการถึงความเป็นไปได้ที่จะใช้งาน on-chain crypto แบบ 100% โดยไม่ถูกจำกัดด้วย data availability ถ้าหากเราสามารถจัดเก็บ data มหาศาลไว้ on-chain และใช้มันสร้าง AI models อันซับซ้อน เพื่อตอบโจทย์ความต้องการประสิทธิภาพขั้นสูง

เราขอนำเสนอ  DA solution ที่ scale ได้อย่างไร้ขีดจำกัด: 0G DA ที่จะมาแก้ปัญหาเหล่านั้น

ในบทความนี้ เราขอนำเสนอภาพรวมของ:

• DA architecture และ data storage mode ของ 0G อันไม่เหมือนใคร ที่ทำงานร่วมกันเพื่อรับประกัน performance ขั้นสูงแบบขีดสุด

• ประโยชน์การใช้งานสำหรับการ scale อุตสาหกรรม Web3

• ตัวอย่างการใช้งาน

DA Solutions ในปัจจุบันนั้นไม่ดีพอ

Data Availability Layers (DALs) นำเสนอวิธีการที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยในการ publish data และรักษาให้มันคงอยู่เพื่อให้ใครก็ได้สามารถเข้ามาตรวจสอบได้ ตัวอย่างเช่น Layer 2 rollups จะต้อง publish data ที่ต้องเก็บรักษาให้เข้าถึงได้ เพื่อพิสูจน์ว่าได้ทำ off-chain transactions อย่างถูกต้องแต่ถึงแม้จะมีความจำเป็น DALs ในปัจจุบันนั้นไม่สามารถ  support high-performance dApps หรือ use cases อย่างเช่น on-chain AI อย่างเพียงพอและเหมาะสม

ทางเลือกอื่นๆเช่น Celestia และ EigenDA ได้ถูกนำเสนอ เพือเป็น DALs ที่การ publish data สามารถทำได้อย่างมีประสิทธถิภาพ ด้วยการลดค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกับ DA และถูกมองว่าเป็นส่วนเสริมสำหรับ Ethereum’s danksharding ที่กำลังจะเกิดขึ้น

ถึงกระนั้นทางเลือกทั้งสองนั้นยังคงเผชิญกับความท้าทาย

Celtistia: จะต้องได้รับการ broadcast ปที่ node ทุก node (แทนที่จะ broadcast ไปที่เพียงบางส่วนอย่างเลือกสรร) ซึ่งจำดกัด throughput อยู่ที่ 10 MBps ซึ่งทำให้มันไม่เพียงพอย่างยิ่งสำหรับการขยายของ Layer 2/3 networks และการใช้งานที่ต้องใช้ data จำนวนมากอย่าง  decentralized AI รวมถึงยังมีประเด็นอื่นๆ เช่น ความสามารถในการทำกำไรของ  validator และ code ที่ไม่ update ที่จำเป็นต้องมีการปรับปรุงในอนาคตอันใกล้

EigneDA: แม้ว่า EigneDA จะใช้ระบบที่มี horizontal scalability ปัญหาคอขวดหลายอย่างก็ไม่ได้หมด เช่น การที่ validators ถูกจำกัดและทำให้ความเร็วลดลงเพื่อที่จะรักษาvalidators และมีปฏิสัมพันธ์กับ staking smart contracts บน Ethereum โดย  storage layer ไม่ได้ถูกออกแบบมาอย่างเหมาะสมสำหรับงานเช่น decentralized machine learning (e.g. OPML) ที่ต้องใช้ data จำนวนมหาศาล

0G DA คือ solution ที่ถูกสร้างขึ้นให้สามารถ scale DA ได้อย่างไร้ขีดจำกัดเพื่อการใช้งาน general-purpose data storage system  ของ 0G

การจัดเก็บ Data อย่างปลอดภัยกับ 0G Storage

ก่อนอื่น เรามาทำความเข้าใจว่า data เดินทางมาที่ system ของเราได้อย่างไร

การจัดเก็บ data บนระบบของ 0G นั้นใช้ erasure-coded ซึ่งหมายถึงการที่ data ถูกจัดเก็บแบบกระจายตัว (fragmented) แบบมีการสำรอง (redundant) เป็นส่วนเล็กๆในหลายๆ storage ในที่ต่างๆ นี่คือสิ่งที่ให้เราสามารถ recover ได้อย่างรวดเร็ว ในกรณที่เกิดปัญหาที่ storage node ที่ไหน ด้วย merkle tree ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อแต่ละ data ที่ถูกส่งไปที่ consensus layer ที่เรียกว่า “0G Consensus” ได้ช่วยสอดส่องความเปลี่ยนแปลงใดๆกับ data ในขณะเดียวกันก็ทำให้การกู้คืน data retrieval จะสามารถทำได้อย่างรวดเร็วเมื่อมีความจำเป็น

นอกเหนือไปจากการใช้ erasure coded ตัว data นั้นก็ถูกแย่งย่อยเป็น “data chunks” ที่ถูกส่งไปยัง Storage Nodes ต่างๆ โดยที่ Storage Nodes นั้นจะคอยรักษาไว้ซึ่ง 0G Storage Network, และมีหน้าที่ในการจัดเก็บและกู้คืน data chunks อย่างรวดเร็วและถูกต้อง และร่วมกับ 0G DA ในการให้ความมั่นใจใน data availability

สถาปัตยกรรมที่ไม่เหมือนใครของ 0G DA

ทบทวนกันอีกครั้งหนึ่ง ว่า 0G DA นั้นปะรกอบด้วยสามส่วน:

0G Storage: ระบบ general-purpose data ที่จัดการโดย Storage Nodes

0G DA: ระบบ data availability ที่สร้างขึ้นครอบบน 0G Storage

0G Consensus: ระบบ 0G’s consensus

โดย สถาปัตยกรรมของ 0G DA มีลักษณะดังด้านล่างนี้

โดยการ confirm การมีอยู่ของ data availability นั้นประกอบด้วย สอง workflows

1. The Data Publishing Lane: เพื่อการันตี data availability

2. The Data Storage Lane: สำหรับ transfers data จำนวนมากไปที่ 0G Storage

Data Publishing Lane นั้นมีความสำคัญอย่างมากกับ data availability ของ 0G มันทำงานโดยการมี consensus network ที่คอยตรวจสอบ aggregated signatures ของ Storage Nodes ต่างๆที่เกี่ยวข้อง นี่หมายถึงว่า Storage Nodes ของ 0G จะต้องสามารถ certify ได้อย่างมีสเถียรภาพว่า data มีอยู่จริงบน 0G Storage ซึ่งจะต้องถูก verified โดย consensus network

ขั้นตอนนี้สามารถทำได้รวดเร็วมาก เนื่องจาก Data Publishing Lane ต้องการ data เพียงเล็กน้อยที่วิ่งผ่าน consensus protocol เพื่อไม่ได้เกิดปัญหาคอขวด โดย 0G ใช้วิธีเดียวกัน EigenDA ซึ่ง “honest majority” (ผู้ตรงไปตรงมาที่เป็นเสียงส่วนใหญ่) ของกลุ่ม Storage Nodes ที่ได้รับคัดเลือกจะต้องตกลงกันได้ว่า data นั้นถูกต้อง (โดยได้รับ mining rewards เป็นการตอบแทน). แต่ที่ไม่เหมือนกับ EigenDA คือการที่ 0G ใช้ Verifiable Random Function (VRF) เพื่อสุ่มเลือก Storage Nodes เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงในการเกิดการฮั้วกัน

0G Consensus สามารถตรวจสอบ data availability ได้อย่างรวดเร็ว ที่ความเร็วที่มากกว่าในระดับ 1,000x ของ Ethereum’s danksharding และ 4x ของ Solana’s FireDancer

Scalability ที่ไร้คู่แข่งของ 0G DA

ตอนนี้เราน่าจะเข้าใจแล้วว่า 0G Storage สามารถจัดเก็บ data ได้ทุกรูปแบบ และยังสามารถพิสูน์ได้อย่างรวดเร็วถึงการมีอยู่ของ data availability กับ 0G DA ผ่านการเลือกสุ่มกลุ่ม Storage Nodes

แล้ว scalability อย่างไม่มีที่สิ้นมุดมาจากไหน?

0G Consensus สามารถควบรวม networks จำนวนเท่าไหร่ก็ได้ โดยที่ยังพึ่งพา validators กลุ่มเดิมที่สามารถตรวจสอบความถูกต้องของทุก networks ได้ในเวลาเดียวกัน เพื่อยกตัวอย่าง เราสามารถมี 5 consensus networks หรือ 5,000 ซึ่งได้รับการจัดการโดย validators กลุ่มเดียวกันอย่างปลอดภัยโดยใช้ process ที่รู้จักในชื่อว่า shared staking

กลุ่ม validators เหล่านี้จะต้อง stake assets ของพวกเขาบน primary network (ซึ่งก็คือ  Ethereum ในกรณีทั่วไป) และ slashable event ใดๆ บน network จะส่งสัญญานให้เกิดการ slashing บน main network และเมื่อ validator จะได้รับ incentives บน network ที่พวกเขาทำการตวรจสอบอยู่, พวกเขาสามรถ burn tokens เหล่านั้นเพื่อรับ incentives บน main chain.

เมื่อ 0G ecosystem เติบโตขึ้น เราสามรถเพิ่มจำนวน consensus networks เพื่อ scale ระบบของเราได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

ปลดล็อคศักยภาพอย่างที่ไม่มีใครเหมือน

Use Cases ขั้นสูง โดยทั่วไปๆ ประโยชน์สูงสุดของ DA solution คือการทำให้ Layer 2s และ Layer 3s สามารถ publish blocks ได้ด้วยต้นทุนที่เหมาะสม แต่กับ 0G เราสามารถทำได้ดีกว่านั้นมาก

ด้วยความที่เราสามารถจัดเก็บ data จำนวนมหาศาลใน 0G Storage และดึงมันกลับมาได้เมื่อไหร่ก็ตามที่ต้องการ เราสามารถที่จะติดตั้ง AI model ทั้ง model แบบ on-chain พร้อมด้วย data availability ที่มีประสิทธิภาพสมบูรณ์ได้ดั่งใจ

แล้วแต่ละภาคส่วนจะได้ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีนี้ยังไง

L1s / L2s: โปรเจคเหล่านี้สามารถใช้ AI models หรือ data availability และ storage ของ 0G โดย Partners ในกลุ่มนี้ประกอบด้วย Polygon, Arbitrum, Fuel, Manta Network, และ อื่นๆอีกมากมาย.

Decentralized Shared Sequencers: Sequencers เคยถูกใช้สำหรับการเรียงลำดับ L2 transactions ก่อนที่จะส่งมันไปที่ Ethereum ในขณะที่ shared sequencers ช่วยให้ rollups หลายๆ rollups สามารถแบ่ง decentralized network ของ sequencers ใช้ร่วมกัน DA solution เจ้าไหน โดยที่ไม่ว่าจะมาจาก 0G หรือไม่ ก็สามารถใช้ 0G เพื่อเชื่อมต่อไปที่ data stream ระหว่าง networks อื่นๆทั้งหมดด้วยการใช้ shared sequencer ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ เพื่อการทำ sequencing อย่างมีประสิทธิภาพ

Bridges: ด้วยความที่ networks สามารถจัดเก็บ state ได้อย่างง่ายดายด้วย 0G เทคโนโลยี, การทำ state migration ข้าม networks นั้นจึงเป็นไปได้, และทำให้การ cross-chain transfers นั้นง่ายขึ้น. ตัวอย่างเช่น network สามารถใช้ เทคโนโลยี DA ของ 0G เพื่อตรวจสอบว่า users นั้นมี assets ที่อ้างุถึงอยู่จริงๆและยังสามารถยืนยัน transfer ได้ด้วย, และยังสามารถยิงการยืนยันเหล่านี้ไปที่ network อื่นได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัยเพื่อการ bridge.

Rollups-as-a-Service (RaaS): 0G ยังสามารถเป็น DA option และ data storage ที่เป็นฌครงสร้างให้กับผู้ให่บิรการ RaaS อย่างเช่น Caldera AltLayer ได้ด้วย.

DeFi: DA ของ 0G ที่ทั้งรวดเร็วและสเกลได้ง่ายดายนั้นสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของ DeFi บน L2s & L3s ที่ถูกสร้างมาเพื่อเป้าหมายเฉพาะให้สูงขึ้น ด้วยsettlementและstorageที่รวดเร็ว. ตัวอย่างเช่นการจัดเก็บข้อมูล order book data สำหรับ high-frequency trading.

On-chain Gaming: Gaming ต้องการ cryptographic proof-related data จำนวนมหาศาลที่จำเป็นต้องถูกเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี, โดยเฉพาะอย่างยิ่ง metadata ทุกๆอย่างที่เกี่ยวกับผู้เล่น ไม่ว่าจะเป็น assets, points, actions, และอื่นๆ.

Data Markets: มันดูสมเหตุสมผลมากๆเลยที่ตลาด Web3 data markets จะจัดเก็บ data on-chain, เพราะมันสามารถที่จะ updated และ queried ได้อย่างรวดเร็วด้วย 0G.

ณ ปัจจุบัน 0G หลัง focus เป็นอย่างมากกับ กลุ่ม crypto AI ที่ต้องพบเจอกับปัญหามากมายที่ขีดเส้นจำกัดการพัฒนา เทคโนโลยีของ 0G ที่สามารถจะเเก็บ data จำนวนมหาศาล และทำให้ data เหล่านี้สามารถเข้าถึงได้อย่างรวดเร็ว (เช่น AI models ที่ใช้ data ในการสร้าง) จะสามารถดึงเอาศักยภาพของนวัตกรรมนี้อออกมาอย่างไม่เคยเห็นมาก่อน และเรากำลังจะทำให้มันเกิดขึ้นจริงด้วย

บทสรุป

DA ของ 0G นำเสนอ DA solution ที่สามารถ scale ได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ที่สร้างอยู่บน 0G Storage และยังสามารถตรวจสอล data ได้อย่างรวดเร็วด้วยconsensus network ของ 0G อีกด้วย.

ถึงแม้รายละเอียดของกระบวนการนั้นมหาศาล แต่เราจะขอสรุปแบบสั้นๆตรงนี้ว่า:

0G DA นั้นเชื่อมต่อกับ 0G Storage. และมันสามารถพิสูจน์การมีอยู่ขอช้อมูล (data availability) ของ 0G Storage โดยการเลือกสุ่ม 0G Storage Nodes กลุ่มเล็กๆเท่าที่จำเป็นเพื่อพิสูจน์ทราบการมีอยู่ของ data ในแต่ละครั้ง โดยใช้หลักการ “honest majority” (เชื่อว่าผู้เล่นส่วนใหญ่นั้นซื่อสัตย์) เพื่อการรักษาความปลอดภัย

0G Consensus ทำหารตรวจสอบว่า Storage Nodes นั้นทำงานโดยสุจริต โดย 0G Consensus นั้นก็ scale ได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุดเช่นกันด้วยการเพิ่ม networks ที่บริหารจัดการโดย validators กลุ่มเดิมเข้าไปด้วยรับบ “shared staking”

0G เสนอเทคโนโลยีที่ scale ได้มากที่สุดในตลาดและยังสามารถใช้งานได้ในกลุ่มโปรเจคที่หลากหลายทั้ง L1s/L2s, bridges, rollups-as-a-service, data markets, DeFi, และอื่นๆอีกมากมาย.

นี่คือเวลาที่น่าตื่นเต้นที่สุดในโลก Web3 แต่ในขณะเดียวกัน มันก็ยังมีหลายอย่างที่เราต้องทำกันต่อไป !!!

ติดตามการเดินทางของ 0G เพิ่มเติมได้ที่ https://0g.ai/ และ follow เราบน Twitter ที่ https://twitter.com/0G_labs